ජපානයේ පහල වූ විශිෂ්ටතම ලේඛකයින් ලැයිස්තුවක් සකස් කරන්න උත්සාහ කලොත් එම ලැයිස්තුවේ ඉදිරියෙන්ම සිටින පුද්ගලයෙක් ලෙස යසුනරි කවබතා හඳුන්වන්නට පුලුවන් ජපන් සමාජය විශ්ව සාහිත්‍යයට රැගෙන ගිය පුරෝගාමියා ඔහු.

යසුනරි කවබතා කියලා කියන්නේ තමන්ගේ ජීවිතේ බාලවියේදීම අපමණ කටුක ජීවන අත්දැකීම් වලට මුහුණ දීමට සිදු වුණ කෙනෙක්. 1899 ජූනි 11 වැනි දින ජපානයේ ඔසාකා නුවර දී යසුනරි කවබතා උපත ලැබුවා. ගමේ පාසලෙන් මූලික අධ්‍යාපනය හැදෑරීමෙන් පසු තෝකියෝ හි ඉම්පිරියල් සරසවියෙන් උසස් අධ්‍යාපනය ලබාගත්තාඔහු ලියන්නට පටන් ගත්තේ තෝකියෝ සරසවියේ ඉගෙන ගන්නා අවධියේදීයි.  හෙතෙම වරෙක් සිය නිර්මාණයක් තමන්ගේ ජීවිතය විවිරණය කරන්නේ මෙලෙස ය.

"අම්මා අප්පා නැති අනාථ දරුවෙකු" ගැන ඔබට මැවෙන්නේ කුමන චිත්ත රූපයක්ද? පාරේ කඩමළු ඇඳ ගත් සිඟා කන දරුවෙකුගේ රුවක්යැයි ඔබ කියුනු ඇතැයි මා අනුමාන කරමි.මා එවැන්නෙකු නොවෙමි.නමුඳු අනාථයෙකු වන්නෙමි. මා ඉපිද දෙවසරක් සපිරීමේදී මාගේ මව මිය ගියේය.තුන් වන වසරට පා තබන විට මාහට පියාද අහිමි විය.සත් වන වියට පත්වන විට මාව ‍රැක බලා ගත් අත්තම්මා මිය පරලව ගිය අතර ඉන් තෙවසරකින් මාගේ වැඩිමහල් සොයුරියද ජිවීතය අත හැර ගියහ.පහළොස් වියට පත් වු විට මා හට සිටි එකම නෑයා වූ සීයා ද අවසන් ගමන් ගොස්ය.ඉඳින් මා තනිකම වෙළා ගත් අනාථයෙකු හැර අන් කවරෙක්ද?මාගේ මවත් පියාත් මා වෙනුවෙන් යම් කිසි ධනයක් ‍රැස් කර තබා තිබු අතර,යුනිවර්සිටි කොලීජිය දක්වා අධ්‍යාපනය ලැබීමට එය මට පි‍ටුවහලක් විය.”

බොහෝ විචාරකයන් දක්‌වන පරිදි කවබතා ගේ නිර්මාණයන්හි චරිත තුළ අපට හමුවන පාළුව හා කාන්සිය, ඔහුගේ ජීවිතය පෙළූපාළුව හා කාන්සියමය. එම රචනා බොහොමයක අතීත ස්මරණයන් පිරී තිබෙනවා. "හිම බිම"  "කොකුන් දහසක්" ආදී ඔහුගේ කෘතීන් පාඨකයන් විසින් ඉතා ආශාවෙන් වැළඳගත් නිර්මාණ.  1947 - 54 යන අවධියේදී  නිර්මාණය කළ "යමානෝ ඕටෝ" (yamanooto) කෘතිය ලෝක පූජිත වුණා. 1975 වර්ෂයේ දී ප්‍රකාශයට පත්කරන ලද "සුන්දරත්වය හා ශෝකය" (beauty and sadness) කෘතිය සදහා යසුනරි කවබතා  නොබෙල් ත්‍යාගයද හිමි කර ගත්තා. ඔහු නොබෙල් සාහිත්‍යය සම්මානය ලද පළමුවන ජපන් ජාතිකය මෙන්ම දෙවෙනි ආසියාතිකයා ත් වෙනවා.  ඊට පෙර 1913 දී එය ලැබුවේ රබීන්ද්‍රනාත් තාගෝර්.

යසුනරි කවබතා 1961 දී රචනා කරන ලද   NemureruBijo නම් කෘතියේ  ඉංග්‍රීසි පරිවර්තනය වූ වූ House of the Sleeping beauties නම් කෘතියේ සිංහල පරිවර්තනය ඉන්දික ගුනවර්ධන විසින් නිදිකුමරියන්ගේ නිවහන ලෙසින් නිමවා මෙරට පාඨකයන් අතරට පත් කොට තිබෙනවා.

වියපත්භාවය, ලිංගිකත්වය, හුදකලාව ආදී තේමා රාශියන් නිදිකුමරියන්ගේ නිවහන් ඇතුලත සිදුවන අද්භූත රහස් අතරින් හෙලි කරන්නට කවබතා සමත් වෙනවා. යසුනරි කවබතාගේ චින්තන වපසරිය ප්‍රකට කරවන්නට මෙන්ම  ඔහුව කියවන්නට පෙළඹවීමක් ඇතිකරවන්නටත්  “නිදිකුමරියන්ගේ නිවහන” ග්‍රන්ථයේ පසුපිටේ සඳහන් වන පහත උපුටනයට පුළුවන්.

“ඔහු කිසිම ආකාරයක නරක දෙයක් නොකල යුතු යයි තානායමේ ගැහැනිය මහලු එගුචිට අනතරු අඟවා තිබුනි. නිදා සිටින කෙල්ලන්ගේ කටට ඇඟිල්ල දැමීම හෝ ඒ ආකාරයේ මොනයම් දෙයක් හෝ ඔහු නොකල යුතු විය.

රෙගුලාසි වලට අනූව බැඳී සිටින්නට ඔහු දුන් පොරොන්දුවත් සමඟින් තම ලිංගික ශක්තිය අහිමිව ගිය වියපත් මිනිසුන් සඳහා වෙන්වූ රහස් කාමරයේ සාමාජිකයෙකු ලෙස එගුචි තම ජීවිතය අරඹයි. ටෝකියෝවෙන් පැය කිහිපයක් දුරින් පිහිටි එම තානායමේ නිද්‍රාවට පත් කරන ලදුව නිරුවතින් නිදා සිටින නව යොවුන් තරුනියන් සමඟ සැතපෙමින් ඔවුන් තම ජීවිතයේ අවසන් ප්‍රහර්ශයට ඉඩ ලබාදෙයි. ලිංගික ආවේශය යනු තිරිහන් වීමේ ප්‍රතිඵලයක් නොව මරනය පිලිබඳව වූ හදිසි ත්‍රාසයෙන්ම හටගන්නක් බව යසුනරි කවබතාගේ සියුම් ගද්‍ය රචනාව නිදිකුමරියන්ගේ නිවහන දිගහැරෙද්දී ත්‍රාසයට පත්වන පාඨකයා අවබෝධ කරගනී.”

(නිදිකුමරියන්ගේ නිවහන,  පසුපිට.පරිවර්තනය ඉන්දික ගුනවර්ධන)

යසුනරි කවබතා විශ්වයේ මහා සාහිත්‍ය කරුවෙක්. තමන් අපමණ පෙළීම් හමුවේ  ජීවිතයග්‍රහණය කරගනිමින් එකී ජීවිතය මෙන්ම අප්‍රමාණ මානව හැඟුමන් මනාව විවරණය කරමින් ලෝ වැසි පාඨක චින්තනය තුල ජීවිතාවබෝධය පෘථුල කරවන්නට ඔහු සමත්වෙනවා. ඔහුව කියවීම, ඔහුගේ පෑනෙන් උපන් සාහිත්‍යය හැදෑරීම වසර ගණනාවක ජීවිත පරිණතියක් ඔබට ලබා දේවි.